การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ในช่วงปี พ.ศ. 2563-2564 ได้สร้างความท้าทายครั้งใหญ่ให้กับระบบการศึกษาทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย และโรงเรียนห้างฉัตรวิทยาก็ได้รับผลกระทบนี้เช่นกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มนักเรียนที่ติดเชื้อและต้องกักตัว ทำให้ไม่สามารถเดินทางมาเรียนที่โรงเรียนได้ตามปกติ ส่งผลให้เกิดปัญหาการขาดเรียนต่อเนื่อง และเป็นเหตุโดยตรงให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนลดลงอย่างเห็นได้ชัด

ภาพที่ 1 แพลตฟอร์ม innovationclassroom.com ใช้งานปีการศึกษา 2565-2566

จากสถานการณ์ดังกล่าว ข้าพเจ้าในฐานะครูผู้สอนรายวิชาวิทยาการคำนวณ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ได้ตระหนักถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการสร้างเครื่องมือที่จะช่วยให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่องและทันท่วงที จึงได้ริเริ่มพัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนออนไลน์แบบเปิด หรือ MOOC (Massive Open Online Course) ภายใต้ชื่อ innovationclassroom.com โดยอิงแนวคิดหลักจาก ทฤษฎีการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self-Directed Learning) ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและสามารถจัดการการเรียนรู้ของตนเองได้ แพลตฟอร์มนี้จึงเป็นช่องทางให้นักเรียนเข้าถึงเนื้อหาบทเรียนได้จากทุกที่ทุกเวลา ลดช่องว่างทางการศึกษาที่เกิดขึ้นจากสถานการณ์ฉุกเฉิน ซึ่งถือเป็นการนำ ทฤษฎีการเรียนรู้แบบผสมผสาน (Blended Learning) มาปรับใช้ได้อย่างลงตัว

หลังจากสถานการณ์โรคระบาดคลี่คลายลง นวัตกรรมนี้ไม่ได้ถูกยุติการใช้งาน แต่ได้ถูกพัฒนาและนำมาใช้เป็นเครื่องมือเสริมการเรียนรู้ในรายวิชาอย่างเป็นทางการ โดยเปิดโอกาสให้นักเรียนทุกคนสามารถทบทวนบทเรียนล่วงหน้าหรือเพิ่มเติมจากเนื้อหาในห้องเรียนได้ด้วยตนเอง ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางและนโยบายด้านการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ที่มุ่งเน้นการสร้าง “สังคมการเรียนรู้ตลอดชีวิต” และ “ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา” โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเป็นเครื่องมือหลัก นอกจากนี้ยังสอดคล้องตามนโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาลำปาง ลำพูน ที่ให้การสนับสนุนและส่งเสริมการเรียนรู้ได้ “ทุกที่ ทุกเวลา” (Anywhere Anytime) โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลหรือนวัตกรรมในการสร้างโอกาสทางการศึกษาให้ผู้เรียนทุกคนทุกพื้นที่ได้เข้าถึงการศึกษาที่มีคุณภาพ

เพื่อสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ที่อบอุ่น เป็นกันเอง และให้ผู้เรียนรู้สึกเหมือนได้เรียนกับครูผู้สอนโดยตรงในปี พ.ศ. 2567 จึงได้มีการพัฒนา ปรับปรุง และปรับเปลี่ยนชื่อแพลตฟอร์มเป็น nopparatmooc.com ซึ่งเป็นชื่อของผู้สอน เพื่อสะท้อนถึงความมุ่งมั่นและความเอาใจใส่ในการสร้างสรรค์สื่อการสอนที่มีคุณภาพ โดยอาศัย ทฤษฎีการเรียนรู้ผ่านสื่อ (Media Richness Theory) ที่เน้นการใช้สื่อที่เหมาะสมในการถ่ายทอดเนื้อหาและอารมณ์ความรู้สึก ทำให้การเรียนรู้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยเป้าหมายหลักยังคงเดิมคือการส่งมอบโอกาสทางการศึกษาที่มีคุณภาพให้กับทุกคน แพลตฟอร์ม nopparatmooc.com นี้ไม่ใช่แค่สื่อที่ใช้ในการนำเสนอเนื้อหาเท่านั้น แต่เป็นการ “สร้างสรรค์” และ “พัฒนา” ระบบการเรียนรู้ขึ้นมาใหม่ เพื่อแก้ปัญหาและตอบสนองความต้องการของผู้เรียนได้อย่างยั่งยืน ซึ่งการพัฒนานวัตกรรมในครั้งนี้เป็นผลมาจากการบูรณาการความรู้สามด้านเข้าด้วยกันอย่างลงตัวตามหลักการ TPACK (Technological Pedagogical Content Knowledge) ได้แก่ ความรู้ด้านเนื้อหา (CK) ในวิชาวิทยาการคำนวณ ความรู้ด้านการสอน (PK) ที่มุ่งเน้นการเรียนรู้ด้วยตนเอง และ ความรู้ด้านเทคโนโลยี (TK) ในการสร้างสรรค์แพลตฟอร์มและสื่อการสอนดิจิทัล

ภาพที่ 2 TPACK model

ที่มา : https://edtech-class.com/

การพัฒนา นวัตกรรม nopparatmooc.com นี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนคุณภาพการศึกษาให้ก้าวไปข้างหน้า ด้วยความหวังว่าระบบนี้จะช่วยให้ผู้เรียนทุกคนสามารถเรียนรู้ได้อย่างไม่จำกัดทั้งในมิติของเวลาและสถานที่ อันจะส่งผลโดยตรงต่อการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนในชั้นเรียน ตลอดจนเป็นประโยชน์ต่อครูผู้สอน หรือผู้ที่สนใจในหลักสูตรนี้ เพื่อร่วมสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ร่วมกันอย่างยั่งยืนในอนาคต